بررسی مهارت های آگاهی واجشناختی دانش آموزان تک زبانه فارسی زبان و دوزبانه فارس-عرب زبان پایه اول دبستان شهر اهواز

هدف: آگاهی واجشناختی بخشی از دانش زبانی است و ارتباط معناداری با مهارت سوادآموزی دارد. تجربیات زبانی در افراد تک‌زبانه و دوزبانه متفاوت بوده و دوزبانگی در دوران کودکی می‌تواند رشد توانایی‌های زبانی و غیر زبانی را تحت‌ تأثیر قرار دهد. هدف این مطالعه بررسی مهارت‌های آگاهی واجشناختی در دانش‌آموزان تک‌زبانه فارس زبان و دوزبانه فارس- عرب زبان پایه اول دبستان بود. مواد و روش‌ها: 50 دانش آموز دوزبانه (25 دختر و 25 پسر) و 50 دانش آموز تک‌زبانه (25 دختر و 25 پسر) در پایه اول دبستان شهر اهواز به صورت نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای و مقطعی و در 3 ماهه اول سال تحصیلی 90-89 انتخاب شدند. آزمون مورد استفاده، آزمون آگاهی واجشناختی (دستجردی-سلیمانی) بود که زیرآزمون‌های متناسب با پایه اول دبستان برای این بررسی انتخاب گردید. به منظور مقایسه میانگین امتیاز دو گروه، از نرم‌افزار SPSS و روش تی مستقل استفاده شد. یافته‌ها: میانگین نمره دانش‌آموزان تک‌زبانه در تمامی مهارت‌ها بالاتر از دوزبانه‌ها بود. اما این تفاوت، در مهارت تشخیص تجانس، تشخیص قافیه و تشخیص واج آغازین معنادار نبود، در حالی‌که در مهارت تشخیص واج پایانی، ترکیب واجی و نامیدن و حذف واج پایانی تفاوت بین دو گروه معنی‌دار بود (0.05≥p). نتیجه‌گیری: نتایج به ‌دست آمده نشان می‌دهد که دانش‌آموزان تک‌زبانه نمرات بالاتری نسبت به دوزبانه کسب کردند. بنابراین پیشنهاد می‌شود تا پژوهش‌های گسترده‌تری در مورد آگاهی واجشناختی افراد دوزبانه انجام شود تا با شناخت بیشتر نسبت به توانایی‌های زبانی کودکان دوزبانه، برنامه‌ریزی، آموزش و درمان مؤثرتری صورت گیرد.